Λάμπρος Τσάγκας: "Αν δεν στηριχτεί ο Πολιτισμός από την Πολιτεία, δυστυχώς, θα πάμε πολλά χρόνια πίσω."

Ο μεγάλος Δημήτρης Χορν είχε πει «Ηθοποιός σημαίνει φώς!», για εσάς ποια είναι η έννοια του ηθοποιού;

Το φως αυτό εκπέμπετε από σκηνής ύστερα από σκληρή δουλειά και με πολλή αγωνία. Τι ακριβώς είναι αυτό το φως; Οι απόψεις, η ζωή των ηρώων που προσπαθούμε να αναπαραστήσουμε ερμηνεύοντας συγγραφείς, οι οποίοι εικονοποιούν την ζωή στον κάθε αιώνα, στην κάθε εποχή. Αυτό είναι το φως! Η φιλοσοφία που δίνεται προς το κοινό μέσα από τον ηθοποιό. Περνάει στους θεατές από γενιά σε γενιά και αυτό σημαίνει συνέχεια του Πολιτισμού.

Όταν δεν υπήρχε η δύναμη της τηλεόρασης και κατ' επέκταση της εικόνας ο ηθοποιός γνώριζε ότι απευθύνονταν στα άτομα που βρίσκονταν εντός του χώρου του θεάτρου. Αυτό από μόνο του είναι μια ψυχοσωματική διαδικασία. Στην σημερινή εποχή πολλά παιδιά και πολλοί καλοί ή και λιγότερο καλοί ηθοποιοί, έχουν την εικόνα του εαυτού τους από την τηλεόραση και την κουβαλάνε επί σκηνής. Αυτό δεν ισχύει για την εικόνα που προβάλει ο Κινηματογράφος. Ο κινηματογράφος είναι μια άλλη διεργασία. Το «εγώ» της αναγνωρισιμότητας, όπως διαμορφώνεται από την τηλεόραση, κάνει πολύ μεγάλη ζημιά. Ευτυχώς αυτό δεν το έχουν πολλοί ηθοποιοί. Κυρίως δεν το έχουν οι ηθοποιοί, οι οποίοι ξεκίνησαν την καριέρα τους από το θέατρο και στην συνέχεια βρεθήκαν στην τηλεόραση. Βλέπω στις μέρες μας νέα άτομα του χώρου να επιδιώκουν πρώτα να εργαστούν στην τηλεόραση για να λάβουν αυτή την αναγνωρισιμότητα και στην συνέχεια στο θέατρο. Και είναι λογικό, γιατί έχουν αλλάξει οι εποχές. Δεν σημαίνει βέβαια ότι δεν υπάρχουν πολλοί νέοι, άξιοι ηθοποιοί, οι οποίοι εργάζονται σε τηλεοπτικές δουλειές που έχουν την δύναμη να ξεφύγουν από την εικόνα τους και να ερμηνέψουν. Ορισμένα όμως παιδιά, που δεν έχουν την κατάλληλη υποδομή, στηρίζονται σ' αυτήν την εικόνα για να ερμηνέψουν. Αυτό θεατρικά τους υποβιβάζει. Το σανίδι είναι δύσκολο, θέλει αφοσίωση. Πρέπει να αφεθείς σ' αυτό. Nα του δώσεις ζωή. Δεν είναι τυχαίο που έλεγαν δάσκαλοι του χώρου, όχι μόνο οι δικοί μας αλλά και παγκόσμια, ότι πρέπει να ταυτιστείς με το σανίδι και την σκηνή. Υπήρχαν περιπτώσεις, που ώρες πριν την παράσταση οι ηθοποιοί αυτοσυγκεντρώνονταν πάνω στην σκηνή. Την καθάριζαν, την σκούπιζαν και έτσι την ένιωθαν οικεία και έπαιρναν την δύναμη που χρειάζονταν για να ερμηνεύσουν τον ρόλο τους.

Ο χώρος σας έχει πληγεί ολέθρια. Πώς βλέπετε το μέλλον του θεάτρου και ποιο μήνυμα θέλετε να στείλετε στα άτομα που παίρνουν αποφάσεις;

Γενικά ο χώρος της Τέχνης και του Πολιτισμού χτυπήθηκε ολέθρια. Πιστεύω ότι τον σημαντικό ρόλο για να επανέλθουμε στην κανονικότητα θα τον παίξει η πολιτεία. Να μην ξεχνάμε ότι οι άνθρωποι στον χώρο του Πολιτισμού είναι σκληρά εργαζόμενοι, με ανασφάλειες και αγωνίες. Αυτή την στιγμή, αν δεν στηριχτεί ο Πολιτισμός από την Πολιτεία, δυστυχώς, θα πάμε πολλά χρόνια πίσω.

Οι δύσκολες συνθήκες στον χώρο μας υπήρχαν και πριν την πανδημία. Στο παρελθόν υπήρχε η άδεια του ηθοποιού. Καταργήθηκε με την προϋπόθεση να δημιουργηθεί μια ακαδημία θεάτρου, πράγμα που δεν συνέβη, με αποτέλεσμα σήμερα να αποφοιτούν 400-500 παιδιά κάθε χρόνο. Ο χώρος μας όμως δεν χωράει τόσους πολλούς νέους ανθρώπους. Είναι φυσικό ότι λίγοι από αυτούς θα επιβιώσουν. Παλιά βγαίναμε πολλοί λίγοι και το ενενήντα τις εκατό βρίσκαμε άμεσα δουλειά. Δυστυχώς σήμερα πολλοί νέοι, που μπορεί να είναι και καλοί, δεν έχουν την δυνατότητα καν να δοκιμαστούν επί σκηνής. Μένουν με ένα όνειρο ανεκπλήρωτο, απελπίζονται και δεν έχουν τι να κάνουν. Μπορούν έτσι εύκολα να χρησιμοποιηθούν από τον καθένα, ανάλογα με τον χαρακτήρα του, τις σκέψεις και τα θέλω του, που παίρνει το όνειρο του παιδιού, του τάζει μέσα από το όνειρο το ταξίδι και το χρησιμοποιεί, το εκμεταλλεύεται, του φέρεται άσχημα. Επιβάλλεται λοιπόν να επανέλθει η άδεια ασκήσεως επαγγέλματος του ηθοποιού για να επιλυθούν πολλά από αυτά τα προβλήματα.

Από την παράσταση "Φθινοπωρινή ιστορία" του Αρμπούζωφ, μαζί με την Άννα Γεραλή. 

Με τα τελευταία σας λόγια μου δίνεται μια καλή παρότρυνση για την επόμενη ερώτηση. Έχει ανοίξει «ένας ασκός του Αιόλου» στον χώρο σας με καταγγελίες και μηνύσεις για βία και σεξουαλική παρενόχληση. Ποια είναι η δική σας άποψη;

Ο χώρος του θεάτρου, όπως και σ' άλλα επαγγέλματα, είναι ένα σώμα το οποίο λειτουργεί. Μερικές φορές όμως αφορμίζει και βγάζει σπυριά. Αυτά τα σπυριά μολύνουν τον γύρω χώρο. Όχι όλο το σώμα. Δεν πιστεύω ότι υπάρχουν περισσότεροι από δέκα - είκοσι άνθρωποι, μέσα στον χώρο του Πολιτισμού, που λειτούργησαν με αυτό τον τρόπο. Όμως επειδή ο χώρος της τέχνης τραβάει τα φώτα της δημοσιότητας εκπέμπεται σε πολύ μεγάλο βαθμό αυτή η "αρρωστημένη" κατάσταση και χρησιμοποιείται για λόγους τηλεθέασης. Είναι φοβερό ένα παιδί να χαίρεται που του έδωσες την ευκαιρία να συμμετάσχει σε μια παράσταση και εσύ στην συνέχεια να το κακοποιείς με όποιο τρόπο. Το λέω συνειδητά. Στον δικό μας χώρο, στο θέατρο «Κνωσός», έχουν περάσει περισσότεροι από 800 συνεργάτες. Ξέρω πολύ καλά τι σημαίνει να πάρεις ένα παιδί και αντί να έχει την συνέχεια της σχολής του επί σκηνής, εσύ να το χρησιμοποιείς και να το προσβάλεις. Και φυσικά, το πολύ χειρότερο να το εκβιάζεις με όποιο τρόπο. Είναι τραγικό! Σε όλη την κοινωνία υπάρχει αυτή η κατάσταση. Σε εμάς όμως τράβηξε περισσότερο τα φώτα της δημοσιότητας. Εννοείται δεν έπρεπε να μείνει εν κρυπτώ, απλά να υπάρχει ένα μέτρο. Δίνεται μια εικόνα στην κοινωνία ότι ο κόσμος του θεάτρου είναι βρώμικος. Δεν είναι έτσι. Αυτό δεν ισχύει. Είναι ένα χώρος, όπως όλοι οι επαγγελματικοί χώροι. Δυστυχώς, η έπαρση ορισμένων ανθρώπων ξεπερνάει καμιά φορά το μέτρο. 

Από την παράσταση "Ξεπεσμένος δερβισης" του Παπαδιαμάντη 

Πού ήσασταν πριν την πανδημία;

Είχαμε σχέδια και προγραμματισμό. Κάναμε όνειρα τα οποία τσακίστηκαν. Είχαμε, μέσα στα άλλα, μια συνεργασία με τον Δήμο Λειβαδιάς να ανεβάσουμε μια παράσταση για τους εορτασμούς των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση. Τον Λάμπρο Κατσώνη. Τον πρώτο αρχηγό του Ναυτικού της Ελλάδας. Ένα έργο του Πέτρου Χουτζούμη, ενός Λειβαδίτη συγγραφέα, που είχε βραβευτεί το 2011. Ανεβάζαμε στον χώρο μας την Ελένη του Ευριπίδη, για τα παιδιά της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Και είχαμε στην βραδινή σκηνή την Φθινοπωρινή Ιστορία του Αρμπούζοφ. Οι παραστάσεις και η προετοιμασία τους πήγαιναν πάρα πολύ καλά. Στα Δευτερότριτα θα είχαμε τις βραδιές χορού, από αξιόλογες σχολές της πόλης. Ήταν ένας προγραμματισμός για όλο το καλοκαίρι και τον χειμώνα. Δυστυχώς με την πανδημία έγινε ένα κραχ και τελείωσαν όλα. Και τώρα δεν ξέρουμε πώς θα αρχίσουμε πάλι. Σχέδια έχουμε, αλλά όχι κάποια συγκεκριμένη εικόνα για την πορεία μας.

Ποια είναι τα σχέδιά σας και ποιες οι επιθυμίες σας για την νέα χρονιά;

Είμαστε σε αναμονή των εξελίξεων. Μόλις μας το επιτρέψουν οι συνθήκες το θέατρο «ΚΝΩΣΟΣ» θα είναι έτοιμο με καινούργιες προτάσεις και παραγωγές. 

Κλείνοντας, ποια ευχή θέλετε να στείλετε στους αναγνώστες μας;

Να έχουν κουράγιο και να αντιμετωπίζουν με δύναμη και αισιοδοξία την σημερινή πραγματικότητα που βιώνουμε. Ξέρεις, η ανθρωπότητα έχει περάσει πολύ δύσκολα ανά τους αιώνες. Όμως άντεξε και συνεχίζει να υπάρχει, να δημιουργεί, να εξελίσσεται. Έτσι θα γίνει και τώρα. Τα δύσκολα θα περάσουν. Κι όταν με το καλό όλα αυτά τελειώσουν, να αγκαλιάσουμε όλοι το θέατρο και τον χώρο του Πολιτισμού γενικότερα, γιατί η ζωή χωρίς πολιτισμό δεν έχει ποιότητα! Στους συναδέλφους μου και ειδικά στους νεότερους, εύχομαι να μην το βάλουν κάτω. Να έχουν δύναμη και πείσμα και να μην εγκαταλείψουν τα όνειρά τους.