Λευτέρης Μπέρκης: "Το συναίσθημα μου φέρνει την έμπνευση και τη γραφή."

Σας επέλεξε η γραφή ή την επιλέξατε; Με ποιο κόστος;

Kατ' αρχήν αγαπητή Βούλα και κατά το ήμισυ κρητικιά και συντοπίτισσά μου,

θέλω να σε ευχαριστήσω για τη πρόσκληση να μιλήσω στο Duende- Αrt. Χαίρομαι πολύ που υπάρχουν άνθρωποι σ' αυτούς τους δύσκολους καιρούς που αγωνιούν για την παράδοση της Κρήτης, τη κουλτούρα, τη συνέχεια και γενικώς για τη γραφή.

Νομίζω ότι η γραφή δε μας επιλέγει, εμένα με επέλεξε μπορώ να πω η έμπνευση. Αυτή είναι που σε επιλέγει και που μετά εσύ ο ίδιος επιλέγεις τον τρόπο, το είδος και το χρόνο της μετατροπής της σε γραφή. Χωρίς έμπνευση δε γίνεται τίποτα. Αυτή για μένα επιλέγει το τρόπο, τον τόπο και το χρόνο. Η έμπνευση πηγάζει από τα παιδικά μου βιώματα ,που με ακολουθούν πάντα στη ζωή μου. Από τους ανθρώπους που ζεις, ερωτεύεσαι και συναναστρέφεσαι καθημερινά. Είναι από τον τόπο καταγωγής σου, τη φύση ,τους γονείς που σε ανάθρεψαν, από τα βαθιά σου συναισθήματα ,που αγωνιούν για ανώτερες έννοιες της ζωής όπως αγάπη, ελευθερία, ειρήνη και το δικαίωμα στη ζωή. Αυτά εγώ κατά ένα περίεργο τρόπο συνήθως τα βρίσκω και τα συναντώ, τα ανακαλύπτω μάλλον μέσα στα βλέμματα των ανθρώπων. Τα βλέμματα, είναι ένα πολύ βασικό στοιχείο της έμπνευσής μου, αν και πολλές φορές ψυχοφθόρο και βασανιστικό. Το συναίσθημα είναι κάτι που λατρεύω. Θεωρώ ότι το συναίσθημα μου φέρνει την έμπνευση και τη γραφή.

Έχει βαρύ κόστος όταν η γραφή σου είναι έντονα βιωματική και συναισθηματική. Όμως όταν μέσω αυτών των συναισθημάτων ποιώ μια μαντινάδα, ένα ριζίτικο ή ακόμα κι ένα παραμύθι η ψυχική ικανοποίηση, όταν το ξετελεύγω στο χαρτί που παίρνω δε περιγράφεται. Μου γεμίζει τη καρδιά και τη ψυχή. Γι αυτό το λόγο πάντα θα θεωρώ, ότι εγώ είμαι αυτός που χρωστώ στη γραφή κι όχι αυτή σε μένα.

Υπήρξε κάποιο πρόσωπο της ζωής σας το όποιο να έπαιξε ενεργό ρόλο στην ενασχόλησή σας με την γραφή;

Ένα άτομο που επηρέασε στη γραφή μου είναι ο πατέρας μου, ποιητής και μαντιναδολόγος. Από μικρός , από μικρό παιδάκι στα Ανώγεια άκουγα τις μαντινάδες του μέσα στο σπίτι μας, στις παρέες, στις καντάδες, στα γλέντια, σε στιγμές πόνου, χαράς, περηφάνιας και πολλά άλλα ανώτερα πράγματα που ξυπνούν τα συναισθήματα. Είναι λογικό να με επηρεάσει ,λοιπόν, στον τρόπο της γραφής μου. Θα μπορούσα να πω ακόμα ότι πήρα κι ένα κομμάτι από το DNA του. Έπαιξε, λοιπόν, ρόλο και το άκρως βιολογικό. Αυτό το πιστεύω βαθιά. 

Τι σημαίνει για εσάς έμπνευση;

Η έμπνευση για μένα είναι κάτι πολύ ανώτερο και θα το περιέγραφα ως θεϊκό, ως ένα αόρατο και διαρκή εκστατικό χορό της ψυχής μου με τους στίχους, που μόλις κάτι εμπνευστώ, αυτός ο χορός γίνεται ορατός , κάτι ορατό που όμως βλέπω μόνο εγώ ως τη στιγμή που το αποτυπώνω στο χαρτί ,για να το δώσω στον κόσμο. Εξ' ου και ο τίτλος του βιβλίου μου «Στο χορό των Στίχων». Όλα είναι θέμα συναισθημάτων και έμπνευσης.

Υπάρχει κάποιο στοιχείο του χαρακτήρα σας που δυσκολεύει τη γραφή σας;

Όπως πολύ βασικό στη γραφή ειδικά στη μαντινάδα είναι η τοπική διάλεκτος και οι γλωσσικοί ιδιωματισμοί. Ένα απαραίτητο στοιχείο ειδικά στη μαντινάδα και το ριζίτικο. Ένα στοιχείο του χαρακτήρα μου που ίσως δυσκολεύει τη γραφή μου είναι το κύρος της ευαισθησίας . Θεωρώ , ότι η ευαισθησία έχει ένα τεράστιο κύρος. Αυτό λοιπόν πολλές φορές με δυσκολεύει. Αν κάτι δε με συγκινήσει βαθιά δε μπορώ να το αποτυπώσω στο χαρτί. Ακόμα και τη σατιρική γραφή θέλω να γράψω με σοβαρότητα, όχι σοβαροφάνεια όμως, τη σοβαρότητα της στιγμής , της κάθε στιγμής. Όλες οι στιγμές έχουν μια σοβαρότητα. Για να το πω απλά και λαϊκά δε μπορώ να γράψω, μάλλον μπορώ, αλλά δε θέλω να γράψω κατά παραγγελία. Νομίζω, έτσι, ότι η ευαισθησία χάνει το κύρος της. Κι αυτό δεν το θέλω. Για μένα αυτό είναι έκπτωση στη γραφή. 

Μιλήστε μας για το βιβλίο σας. Ποια μηνύματα θέλετε να περάσετε στον αναγνώστη;

Το βιβλίο, όμως, που προανέφερα παραπάνω και κυκλοφορεί με τίτλο «Στο Χορό των Στίχων» είναι μια συλλογή μαντινάδων και τραγουδιών μου που τα δούλευα πολλά χρόνια, από τα εφηβικά μου. Είναι το πρώτο μου βιβλίο και το άφησα στο χρόνο να ζυμωθεί, για να κυκλοφορήσει. Γενικά στη ζωή μου δε κάνω βιαστικά πράγματα. Κυκλοφορεί τώρα ένα χρόνο και δόξα τω θεώ έχει υπεραγαπηθεί από το κόσμο και λαμβάνω καθημερινώς πολλά μηνύματα που μου δίνουν δύναμη αλλά και μεγάλο φορτίο στη πλάτη για τη συνέχεια. Κάποιος, που επιθυμεί μπορεί να το προμηθευτεί από το Δισκοπωλείο Σείστρον Αεράκης και ιντερνετικά από εμένα τον ίδιο για την ώρα.

Δεν είναι αυτοσκοπός μου να περάσω μηνύματα στον αναγνώστη. Θεωρώ, ότι ένα βιβλίο πρέπει να δίνει στον αναγνώστη περισσότερες ερωτήσεις από απαντήσεις. Το θέμα για μένα είναι να καταφέρει ο αναγνώστης μέσα από εσένα να δει τον εαυτό του, μέσα σε μια αράδα του βιβλίου σου. Να τον κάνεις να αναζητήσει, να σκεφτεί, να του ξυπνήσεις τα συναισθήματα που δυστυχώς η σύγχρονη εμπορική και βαριά φορτισμένη εποχή τα θέτει σε λήθαργο. Αν ο αναγνώστης μπει στη διαδικασία αναζήτησης για το πώς εφαρμόζονται σε πράξεις αυτά που λένε τα γραπτά, τότε απλά γίνεται ο καλύτερος άνθρωπος. Και για μένα αυτό είναι το ζητούμενο του κάθε βιβλίου, πως γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι. 

Έχετε συγκινηθεί με ένα βιβλίο που έχετε διαβάσει;

Έχω συγκινηθεί πάμπολλες φορές με βιβλίο που έχω διαβάσει. Επίσης έχω εμπνευστεί αρκετές φορές από βιβλία. Τα βιβλία, ειδικά, που περιέχουν τραγούδια και μαντινάδες οφείλουν να συγκινούν. Το τραγούδι που δε συγκινεί για μένα δεν είναι τραγούδι.

Ποια είναι η αγαπημένη σας φράση;

Αν και δε ξεχωρίζω τις μαντινάδες μου, ως αγαπημένες και μη γιατί τις αγαπώ όλες σαν παιδιά μου. Θα αναφέρω μια μαντινάδα που υπάρχει και μέσα στο βιβλίο μου , που δε περνά μέρα να μη τη σκεφτώ και να τη φέρω ξανά και ξανά στο μυαλό μου. Και είναι η εξής:

Η Αγάπη τ' άγρια ηρεμεί

τα ήμερα τρομάζει

σου ψιθυρίζει βροντερά

κι ήσυχα σου φωνάζει. 

Κλείνοντας ποια ευχή θέλετε να στείλετε στους αναγνώστες μας;

Εύχομαι στους αναγνώστες υγεία πάνω από όλα και δημιουργία! Αυτή τη δύσκολη περίοδο που περνάμε, με τη πανδημία, να μη φοβούνται και να μη το βάζουν κάτω. Μετά από κάθε καταιγίδα έρχεται η γαλήνη και βγαίνει ο ήλιος.

Θα 'θελα λόγω των κακών συνθηκών που βιώνουμε όλοι να κλείσω επίσης με μια μαντινάδα:

Κι οι πιο μεγάλες θύελλες

τελειώνουν κάποια μέρα

έχε σφιχτό το μπέτη σου

και τη γροθιά στη χέρα.

Σε ευχαριστώ Βούλα για τη φιλοξενία στο Duende-art!!!